علت صدای کابین خودرو و راه های کاهش آن
شنیدن سروصدای زیاد در اتاق خودرو می تواند کسی را که هر روز از خودرو شخصی استفاده می کند تا مرز جنون ببرد مخصوصا وقتی که خودرو قدیمی باشد این امر بیشتر جلب توجه می کند. سر و صدای خودرو می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از مشکل در موتور خودرو گرفته تا اتصالات خودرو، اگزوز، جعبه دنده، فن ها، عایق بندی و تایرهای خودرو یا هر مورد خاص دیگری. اما برای این که بتوانیم این مشکل را حل کنیم بهتر است ابتدا سر منشا ایجاد صدای زیاد خودرو را پیدا کنیم و بعد ببینیم که چه کاری می توانیم برای آن بکنیم. با ما همراه باشید.
عوامل ایجاد صدای داخل کابین خودرو
عوامل ایجاد کننده سر و صدا در خودرو به دو دسته استاتیک و دینامیک تقسیم می شوند.
۱- سر و صدای ناشی از عدم عملکرد صحیح قطعات الکتریکی
۲- سر و صدای ناشی از عدم عملکرد صحیح قطعات تریمی (داخل کابین) فرمان هیدرولیک محور جلو و عقب
۳- سر و صدای ناشی از عدم عملکرد اصولی قطعات جانبی موتور (دسته موتورـ تسمه‌‌هاـ لنت‌‌هاـ منیفولد هوا)
۴- سر و صدای ناشی از موتور خودرو
۱- شاید مشکل از قطعات الکترونیکی خودرو باشد
گاهی اوقات بدلیل فرسودگی برخی از قطعات الکتریکی همانند پمپ بنزین، رله‌ها، موتور، برف پاکن و بخاری، شیر برقی دور آرام، انژکتورها شاهد برخورد با نویزهای مزاحم هستیم که گاهاً موجب خستگی راننده نیز می‌گردند و امنیت رانندگی و سرنشینان را به مخاطره می‌اندازند. هم چنین وجود ایراد در برخی از این قطعات مانند پمپ بنزین و رله ممکن است موجب توقف ناگهانی خودرو گردیده و حتی جان سرنشین‌ها را در معرض خطر بیاندازد. از این رو باید هر چه سریعتر نسبت به رفع عیب و یا تعویض این قطعات اقدام نمود.
با توجه به موارد فوق‌الذکر و اهمیت کارکرد اصولی این قطعات برقی بهتر است بازدید‌های دوره‌ای توسط رانندگان انجام شود و از بروز مشکلات و تلفات انسانی ناشی از آن جلوگیری به عمل آورند.
۲- شاید مشکل از داخل کابین باشد
اصولاً به تمام قطعاتی که در داخل کابین خودرو قرار گرفته و مخصوصاً نقش تزئین خودرو را برعهده دارند یا قطعات دیگر را کاور می‌کنند، قطعه‌های تریمی گفته می‌شود. گاهی اوقات سرما و یا گرمای بیش از حد بر روی عملکرد پاره‌ای از قطعات تریمی همانند داشبورد و رو دری‌ها تأثیر گذاشته و موجبات سر و صدا را در آن‌ها فراهم می‌نماید. شایان ذکر است کیفیت ساخت و مواد اولیه به کار رفته شده در قطعه نیز از عوامل تأثیر گذار در بروز سر و صدا و یا ایجاد فواصل نامنظم در این قطعات می‌باشند.
از دیگر دلایل بروز سر و صدا در قطعات تریمی می‌توان به مونتاژ نادرست، نفوذ آب و عدم به کارگیری از سیلر مرغوب اشاره نمود. هم چنین بعضی از قطعات مانند پدال‌های ترمز، کلاچ و پدال گاز پس از مدتی بایستی به دلیل ماهیت ساختاری که دارند؛ به صورت دوره‌ای گریس کاری یا روغن کاری شوند تا هم نرمتر و بدون صدا عمل نمایند و هم چنین دچار خوردگی فلز نشوند. از دیگر مواردی که معمولاً ایجاد سر و صدا کرده و ممکن است ذهن راننده را به ایراد موارد فنی سوق دهد، عدم نصب درست آچار چرخ، جک خودرو و زاپاس می‌باشد که معمولاً در قسمت عقب و صندوق عقب خودرو نصب می‌گردد. لذا جهت جلوگیری از ایجاد سر و صدا لازم است قطعات فوق دقیقاً مطابق دستور‌العمل مربوطه در دفترچه راهنما در محل خود نصب شوند.
مطلب پیشنهادی: علائم بالانس نبودن چرخ خودرو و پیامدهای آن
3ـ شاید قطعات جانبی خراب هستند
خرابی قطعات جانبی موتور اصلاً نباید کم اهمیت جلوه داده شوند چرا که در صورت عدم توجه اکثراً موجب بروز عیب‌های بزرگتری می‌گردد که زمینه توقف خودرو را به وجود آورده و هم چنین موجب افزایش هزینه‌ها می‌گردند.
جهت تنویر اذهان عمومی در رابطه با این موضوع می‌توان به بحث پاره شدن دسته موتور و دسته گیربکس اشاره نمود که سبب بیرون زدن کلگی پلوس چرخ‌ها و نهایتاً واژگونی خودرو می گردد.
هم چنین ممکن است لقی بیش از اندازه قطعات نگهدارنده‌ی موتور به شاسی و گیربکس موجب بیش از حد کشیده شدن دسته سیم‌ها گردد که باعث بیرون زدن سرسیم کا‌‌نکتورها و یا پارگی خود سیم‌کشی موتور و عدم ارتباط آن‌ها با ECU موتور و یا باتری گردد.
این اتفاق موجب توقف خودرو یا ایرادهای عملکردی گردد و رانندگی را مختل و یا غیر ممکن سازد.
4- شاید صدا از مایعات داخل خودرو باشد
جالب توجه است بدانید مایعات موجود در خودرو از قبیل ضدیخ و گاز کولر نیز می‌توانند عامل صدا باشند و آن هنگامی است که به دلیل شارژ ناقص گازکولر خودرو تولید صدای زوزه مانند در قسمت اوپراتور زیر داشبورد می‌نماید.
علاوه بر عدم عملکرد سیستم برودتی موجبات نگرانی راننده را نیز شامل می‌شود.
هم چنین صدای ریزش آب با صدای آبشاری ممکن است به دلیل عدم عملکرد سیستم کاری و رادیاتور باشد.
از دیگر عواملی که معمولاً شناخته شده هستند و تولید صدا می‌نمایند می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
صدای سوت لنت‌ها
با توجه به مصرفی بودن لنت‌های ترمز اگر خودرو دارای چراغ اخطار نباشد و لنت‌ها به پایان رسیده باشد، معمولاً هنگام ترمزگیری همراه با سوت می‌باشد و به محض رها کردن پدال صدا قطع می‌شود.
مطلب پیشنهادی: راه های تشخیص تمام شدن لنت ترمز خودرو
صدای ویبره و قرقر ناشی از فرمان هیدرولیک
چنانچه فرمان اتومبیل به طرفین چرخانده و صدای غیر معمولی و لرزه ایجاد شود و یا این که لرزش به اتاق نیز منتقل شود، نشان از کم بودن سطح روغن فرمان و یا خرابی پمپ هیدرولیک دارد. دلیل دیگر همچنین ممکن است شیر تقسیم روغن داخل سیستم فرمان باشد.
صدای جیغ تسمه‌ها
معمولاً بر اثر شل بودن تسمه‌ها این صدا مخصوصاً هنگام گاز دادن ناگهانی و موقع شتاب گیری شنیده می‌شود که اصولاً باید تسمه را رگلاژ نمود.
صدای زوزه از چرخ‌های عقب
در اثر خرابی بلبرینگ‌های عقب و خشک کار کردن آن‌ها معمولاً صدای بسیار خشکی از قسمت عقب شنیده می‌شود. با کم و زیاد شدن سرعت این صدا نیز کم و زیاد می‌گردد. در این مواقع دیگر گریس کاری کافی نبوده و باید به تعویض بلبرینگ‌ها اقدام نمود.
صدای چلق چلق ناشی از عدم بسته بودن درب موتور
این صدا نیز به دلیل فراموشی در بستن درب موتور و یا عدم رگلاژ درست آن به وجود می‌آید.
صدای خشک و شن مانند از محور جلو
با توجه به این که گردگیرهای پلوس همیشه بایستی گریس کاری گردند تا از خرابی سه شاخه پلوس ممانعت به عمل آید، در صورت شنیدن صدای خشک از محور چرخ‌ها یا گردگیر پلوس پاره شده یا اینکه بلبرینگ چرخ‌ها خراب گردیده است. لذا باید نسبت به تعویض آن اقدام نمود.
صدای هوا کشیدن از درز منیفولد
در اثر حرارت زیاد موتور و سرد و گرم شدن ناگهانی موتور مخصوصاً هنگام شستشوی اتومبیل برخی اورینگ‌های منیفولد هوا دچار خشکی و ترک خوردگی می‌گردند و سبب هوا کشیدن از آن ناحیه می‌گردند که با بد کارکردن موتور در حالت دور آرام، لرزش و یا خاموش شدن ناگهانی موتور همراه می‌گردد. لذا توصیه می‌گردد این گونه اورینگ‌ها هر ۴ سال یک بار تعویض گردند.
تاثیر لاستیک‌ها در صدای اتاق خودرو
یکی از نکاتی که کمتر به آن توجه می‌شود، تاثیر کیفیت لاستیک‌ها در کاهش صدای داخل خودرو است. اگر به طور مرتب فشار تایرها را کنترل کنید و در صورت لزوم به تعویض آن‌ها مبادرت ورزید، به کاهش سر و صداهای اتاق خودرو کمک شایانی کرده‌اید.
همچنین استفاده از لاستیک های پهن و بزرگ می تواند باعث افزایش صدای ورودی به داخل کابین شود. این لاستیک ها، سطح تماس بیشتری را با زمین دارند و در نتیجه می توانند باعث شوند که در هنگام حرکت، صدای بیشتری از خود تولید نمایند. استفاده از لاستیک با سایز استاندارد می تواند تا حدی در زمینه کاهش صدای موتور خودرو مفید باشد.
برای حذف صداهای بیرونی از اتاق خودرو چه کار می توان کرد؟
اگر خودروی شما عیب مکانیکی نداشته باشد، به هر حال از صداهایی که از بیرون از خودرو به داخل اتاق نفوذ می‌کند در امان نخواهید بود. برای رهایی از این صداها، سه روش موثر را در ادامه معرفی می‌کنیم.
1- استفاده از کفپوش‌های عایق صدا
اکثر خودروها کفپوش‌هایی دارند که به نظافت خودرو و حس بهتر رانندگی کمک می‌کنند؛ اما این کفپوش‌ها معمولا مانع از ورود صدای بیرون به داخل خودرو نمی‌شوند. بنابراین باید کفپوش‌هایی خریداری کنید که عایق صدا باشند و از این طریق باعث کاهش صدای داخل خودرو شوند.
همانطور که اشاره کردیم بخشی از صدایی که در اتاق خودرو شنیده می‌شود مربوط به عوامل بیرونی مثل باد است. کفپوش‌های عایق صدا وظیفه‌ی جلوگیری از نفوذ این بادها به داخل اتاق خودرو را برعهده دارند. این کفپوش‌ها از فوم عایق ساخته شده‌اند که دارای چسب نیز هستند تا بتوان آن‌ها را به خوبی محکم کرد. فوم موجود در این کفپوش‌ها سر و صداهایی را که از بیرون می‌آیند جذب می‌کند و بدین ترتیب صدای اتاق خودرو را کمتر می‌نماید.
انواع مختلفی از کفپوش‌های عایق صدا در بازار وجود دارند که دارای کیفیت‌های متفاوتی هستند. پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه نتیجه بهتری از نصب این کفپوش‌ها بگیرید، خرید کفپوش با بهترین کیفیت را مد نظر قرار دهید.
همانطور که می‌دانید صداهای بیرون بیشتر از طرف صندلی‌های جلو وارد خودرو می‌شود. بنابراین استفاده از کفپوش‌های عایق صدا در کف ماشین در این قسمت‌ها مطلوب‌تر است. به کارگیری این نوع کفپوش برای صندلی عقب اهمیت کمتری دارد اما با این حال سودمند است، مخصوصا اگر خودروی شما قدیمی باشد و صداهای اتاق آن به مراتب بیشتر باشد.
2- استفاده از فوم عایق بازتابنده
راهکار دیگر برای کاهش صدای اتاق خودرو، استفاده از فوم عایق بازتابنده است. فوم‌های عایق بازتابنده، میزان صدا را تا 80 درصد کاهش می‌دهند و به همین دلیل برای صداگیری اتاق ماشین مناسب هستند.
این نوع فوم‌های عایق از ورود هوای سرد نیز جلوگیری می‌کنند که از این نظر برای فصل‌های سرد سال نیز کاربرد دارند.
نحوه استفاده از فوم عایق بازتابنده
اولین پرسشی که برای استفاده از این نوع فوم عایق به ذهن می‌آید، این است که آیا تداخلی با فوم عایق صدا ندارد؟ و آیا باید یکی از این دو را انتخاب کرد؟ سوال به جایی است و پاسخش این است که می‌توان این دو نوع فوم عایق را همزمان استفاده کرد. اتفاقا اگر این دو عایق، با هم استفاده شوند، عملکرد بهتری را برای حذف صداهای اتاق خودرو از خود نشان می‌دهند.
فوم عایق بازتابنده باید دقیقا در زیر فوم عایق صدا به کار رود. برای آنکه نتیجه‌ی بهتری از این فوم‌های عایق بگیرید و در وقت نیز صرفه جویی کنید شایسته‌تر است که هر دو را همزمان نصب کنید. این روش، بهترین شیوه برای به دست آوردن حداکثر بازده از این عایق‌ها است.
3- عایق‌بندی درها و جلوگیری از جیر جیر کردن درب ماشین
یکی از راه حل‌های بسیار موثر برای صداگیری اتاق ماشین، عایق‌بندی درهاست. بهترین عایق برای این روش، همان فوم‌های عایق بازتابنده است که در روش قبلی به آن اشاره کردیم. از بین محصولات موجود در بازار بهتر است عایقی را انتخاب کنید که از کیفیت خوبی برخوردار باشد؛ زیرا عایق‌بندی درها کار راحتی نیست و به همین دلیل اگر این روش را انتخاب می‌کنید بهتر است از بهترین عایق نیز استفاده کنید تا ناچار به انجام مجدد این کار نشوید.
مراحل انجام عایق بندی درها
اولین مرحله برای عایق‌بندی درها، خارج کردن همه‌ی پیچ‌ها و دیگر قطعات در اولین لایه بیرونی درهاست، تا بتوانید اندازه‌ی دقیق فوم عایق مورد نیاز را به دست آورید. دقت کنید که اگر می‌خواهید اندازه عایقی که خریداری کرده‌اید کوچک‌تر یا بزرگ‌تر نباشد، بهتر است پس از انجام این مرحله و به دست آوردن اندازه‌ی دقیق، اقدام به خرید فوم عایق بازتابنده کنید.
مرحله‌ی بعد نصب فوم عایق است. در این مرحله شما باید مطمئن شوید که همه‌ی قسمت‌ها به خوبی عایق‌بندی شده است و محل مغفول مانده‌ای وجود نداشته باشد. همچنین باید دقت کنید که قسمتی را بیش از حد عایق نکنید که وزن در را تا حد زیادی افزایش دهد. اگر این نکات را رعایت کنید بهترین نتیجه را برای کار خود رقم خواهید زد.
پس از آنکه همه‌ی قسمت‌های درها را که احتمال دارد صداهای بیرونی از آن مکان‌ها وارد اتاق خودرو شود، عایق‌بندی کردید و از این کار مطمئن شدید، وسایل لایه‌ی بیرونی در را در جای خود نصب کنید. به این ترتیب عایق‌بندی درها تکمیل شده است و می‌توانید شاهد کاهش صدای اتاق خودروی خود باشید.