لزوم کارشناسی خودرو هنگام خرید خودروی کارکرده و صفر
این روزها که قیمت خودرو سرسام آور شده است، اکثر افراد توانایی خرید خودرو صفر را از دست داده اند. و همین باعث شده بیشتر کسانی که به دنبال خرید خودرو هستند روی به خودروهای دست دوم بیاورند.
حتما در فرآیند خرید خودرو دست دوم متوجه میزان استرس ناشی از این دست خریدها شده اید. این که آیا خودرویی که داریم تهیه می کنیم واقعا همان طور که صاحب آن ادعا می کند بی عیب است؟ آیا مشکلی ندارد که از ما پنهان شده باشد و ... و پس حتما در این شرایط جای خالی وجود یک کارشناس برای دادن اطلاعات صحیح و یا داشتن اطلاعات فنی را به شدت احساس کرده اید. البته این فقط برای خودروهای دست دوم نیست و نباید در هنگام خرید خودرو صفر هم اعتماد صد درصد کرد. این مقاله قصد دارد تا به اهمیت کارشناسی در هنگام خرید خودرو بپردازد و شما را با نکات فنی که در هنگام خرید باید به آن توجه کنید آشنا کند. با ما همراه باشید
کارشناسی خودرو چیست؟
کارشناسی خودرو عبارت ست از بررسی وضعیت سلامت کُلّیه ی قسمت های خودرو. مواردی همچون رنگ خودرو، اجزای تشکیل دهنده بدنه مثل سقف، ستون ها ،درب های عقب و جلو، گلگیرها، بررسی ضربات وارده و سوابق تصادف.
بررسی وضعیت فنی خودرو از قبیل موتور،گیربکس، سیستم تعلیق و فرمان، ترمز و موارد ایمنی، نصب دیاگ و بررسی کیلومتر کارکرد.
خریدن خودروی دست دوم بدون مشورت با یک فرد متخصص در مورد صحت و سلامت خودرو، می‌تواند ضررهای مالی بسیاری برای شما داشته باشد. ممکن است خودرویی که قصد خرید آن را دارید از لحاظ ظاهری بسیار مناسب به نظر برسد اما ایرادهای فنی داشته باشد که از نظر شما پنهان باشد.
برای مثال بسیاری از افراد ممکن است کیلومتر شمار خودرو را دستکاری کنند تا میزان مسافت طی شده کمتری را نشان دهند.
مطلب پیشنهادی: چگونه کارکرد واقعی خودرو را تشخیص دهیم؟
در برخی موارد این دستکاری به قدری دقیق است که تنها یک متخصص می‌تواند آن را تشخیص دهد. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که در آن، صنعت تعمیر و بازسازی خودرو پیشرفت چشمگیری داشته و اشخاصی که در این حوزه مشغول به کار هستند بسیار متبحر هستند. پس حتما باید قبل از خرید خودرو، کارشناسی دقیقی از آن انجام شود.
چه بخش هایی از خودرو نیاز به کارشناسی دارد؟
به کمک یک کارشناس ماهر و متخصص خودرو می‌توانید قبل از خرید خودرو از ایرادات فنی و احتمالی خودرو و هزینه های احتمالی در آینده باخبر شده و انتخاب بهتری داشته باشید.
بخش های مختلف کارشناسی خودرو شامل موارد زیر است:
۱- کارشناسی بدنه
• کارشناسی شاسی و ستون‌ها
• سقف و بررسی عدم چپی بودن
• کارشناسی رنگ شدگی بدنه
• بررسی تعویضی بودن قطعات بدنه خودرو
• بررسی سوابق تصادف و خوردگی های بدنه
• کارشناسی عدم دو تیکه بودن اتاق
• کارشناسی اصالت شاسی،اتاق و موتور خودرو
• قسمت های زیرین خودرو که ممکن است مورد ضربه قرار گرفته باشد
یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که صلاحیت یک کارشناس خبره را نشان می‌دهد کارشناسی بدنه خودرو است. دلیل این حساسیت و پیچیدگی را می‌توان در کار فوق‌العاده عالی تعدادی صافکار و نقاش حرفه‌ای بر روی خودروها دانست.
شاید شما هم تا به حال به این مورد برخورد کرده باشید که برخی از صافکارها و نقاش‌های ماهر، خودرو را به گونه‌ای بازسازی می‌کنند که غیر از خود مالک خودرو، هیچ فرد دیگری قادر به تشخیص تغییرات صورت‌گرفته نیست. این موضوع موجب شده تا کارشناسان خودرو، پابه‌پای صافکارها و نقاشان، در این عرصه پیشرفت کنند و علاوه بر بهره‌گیری از تجربه، به تجهیزات و علم روز نیز در این حوزه مجهز شوند.
ما در اینجا به چند روش کارشناسی رنگ خودرو اشاره می‌کنیم:
1- روش اول و ابتدایی‌ترین روش، نگاه‌کردن به خودرو با زاویه 30درجه، در روشنایی طبیعی یا نور سفید است. یک کارشناس خبره، با یک نگاه معمولی، می‌تواند بخش‌های زیادی از این رنگ‌شدگی‌ها را تشخیص دهد
2- روش دوم استفاده از قلم آهنربایی است. این روش که البته دارای ضریب خطای بالایی است، بیشتر توسط دلالان خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. با چند بار استفاده بر روی چند خودرو، از طرز کار آن که مبتنی بر خاصیت آهنربایی این قلم است، مطلع خواهید شد.
3- اما روش سوم که بالاترین دقت و کمترین خطا را دارد استفاده از دستگاه تست رنگ دیجیتال است. این دستگاه به کارشناسان این امکان را می‌دهد که رنگ‌شدگی، تعویض‌شدگی و حتی پاشیدن کیلر بر روی رنگ را براحتی تشخیص دهند.
در نهایت باید گفت که در تمامی این روش‌ها تجربه کارشناس حرف نهایی را خواهد زد. البته باید گفت که این تمام کار نیست؛ کارشناسی بدنه از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. نقاط دور از دسترس، نقاطی که توسط کاورها و لایه‌های پلاستیکی توسط شرکت سازنده پوشانده شده است، قطعاتی که در زیر خودرو قرار دارند، نقاطی که دائما تحت تاثیر شرایط جوی قرار گرفته‌اند و مواردی از این قبیل همه و همه باید در بخش کارشناسی بدنه مورد بررسی قرار گیرند.
نکته دیگری که باید به آن توجه کنید تعویض قطعات بدنه خودرو است. همان طور که می دانید اگر میزان خسارت و ضربه وارده به یک قسمت از ماشین بیش از حد باشد باید آن قسمت را تعویض نمود که البته این موضوع، با کاهش شدید قیمت خودرو نیز همراه است.
همانطور که در بالا اشاره شد تعویض قطعات بدنه خودرو در کشورهای اروپایی برخلاف ایران یک امر بدیهی و مرسوم تلقی می‌شود، چرا که قطعه تعویض شده از سلامت و استحکام بیشتری نسبت به قطعه تعمیر شده برخوردار خواهد بود.
تشخیص قطعه تعویضی نیز مشکل است، زیرا که گاهی این قطعه از روی یک خودروی دیگر باز شده و از لحاظ کیفیت و نوع رنگ و حتی ضخامت پوشش رنگ(روش تشخیص با تست رنگ دیجیتال)، کاملا با قطعه قبلی برابری می‌کند و تجربه و شگرد کارشناس است که در اینجا شما را از خرید یک خودروی به ظاهر بدون رنگ منصرف می‌کند.
۲-کارشناسی فنی، موتور و گیربکس
• کارشناسی موتور ومتعلقات
• بررسی نشتی های موتور
• سروصدای اضافی وناهنجار موتور
• کمپرس سیلندرها
• سرسیلندر،سوپاپ ها ومیل سوپاپ ها
• دود خروجی،کاتالیزور واگزوز
• کارشناسی گیربکس اتوماتیک ودنده ای
• خط انتقال قدرت شامل دیفرانسیل،پلوس ها و…
• بررسی تقه های گیربکس وسایر ایرادات
• کارشناسی جلوبندی
• سیستم تعلیق خودرو
• تست دیاگ
• بررسی کیلومتر کارکرد
یکی دیگر از سخت‌ترین بخش‌های کارشناسی مربوط به کارشناسی بخش فنی خودرو است. کارشناسی این قسمت مستلزم داشتن دانش فنی حوزه مکانیکی خودرو و آشنایی کامل از قطعات بکار رفته در موتور است. کارشناس در این بخش باید علاوه بر کنترل خودرو نسبت به هر گونه صدا یا لرزش غیر طبیعی خودرو دقت مضاعف داشته باشد تا بتواند مشکلات فنی را برای خریدار بازگو کند. در خودروهای پیشرفته توسط دستگاه دیاگ می‌توان تا حدودی به مشکلات فنی یک خودرو پی برد، اما این یک تصور غلط است که تست دیاگ تمامی عیوب فنی خودرو را مشخص می‌کند.
این بخش را به سه قسمت تقسیم کرده ایم تا بهتر متوجه موضوع شوید
الف) کارشناسی موتور
موتور، قلب تپنده و اصلی‌ترین بخش یک خودرو محسوب می‌شود. به همین دلیل بررسی و کارشناسی این بخش بسیار حساس و ارزشمند است. توجه داشته باشید که یک موتور آرام، بیصدا و بدون لرزش هم نیاز به کارشناسی دقیق دارد.
مشکل روغن‌سوزی، دفرم‌شدن رینگ، پیستون و مواردی از این قبیل که نیاز به تعمیر اساسی موتور و هزینه‌های گزاف آنچنانی دارد را می‌توان با استفاده از ترفندهایی برای زمانی محدود برطرف نمود که این اتفاق معمولا در هنگام فروش خودرو توسط بعضی افراد اتفاق می‌افتد. اگر شما چنین خودرویی را بدون کارشناسی خریداری نمودید، باید بدانید که متحمل ضرر هنگفتی شده‌اید، زیرا یک کارشناس خبره قادر به تشخیص موارد کلاهبرداری در بخش فنی خودرو است.
ب) کارشناسی گیربکس
انتقال قدرت تولیدشده توسط موتور از طریق سیستم کلاچ و گیربکس به چرخ‌ها صورت می‌گیرد. عدم کارکرد صحیح این بخش، در بالا رفتن مصرف سوخت و هزینه‌های جاری خودرو سهم بسزایی دارد. در خودروهای دنده اتومات روز دنیا سیستم گیربکس و توربو بسیار پیچیده و دارای حسگرهای هیدرولیکی و مکانیکی گران قیمت بوده و کارشناسی آن نیازمند دقت، تجربه و تجهیزات مناسب است.
کارشناس در این بخش باید گیربکس را در تمامی حالات اتومات و دستی مورد بررسی قرار داده و از صحت کارکرد آن اطمینان حاصل کند. زدن ضربه در تعویض دنده پژو 206 اتوماتیک، لزوما همان معنایی را نمی‌دهد که همین ضربه در کیا اسپورتیج 2014 دارد. تفاوت این ضربه را فقط کارشناس می‌داند.
پ) تست دیاگ
امروزه در خودروها از کامپیوترهای صنعتی به نام ECU استفاده می‌شود. این تجهیزات علاوه بر کنترل بخش‌های مختلف خودرو مانند جعبه سیاه نیز عمل می‌کنند. اطلاعاتی چون میزان مسافت پیموده شده، عمل کردن سنسور ضربه، باز شدن کیسه‌های هوا، تعمیرات اساسی موتور، میزان مصرف سوخت و هزاران مورد دیگر بسته به نوع خودرو در ECU ثبت می‌شود.
این اطلاعات توسط دستگاهی بنام دیاگ قابل خواندن و ویرایش کردن است. در این قسمت کافیست کارشناس دستگاه دیاگ را به خودرو متصل نموده و پارامترهای مهم را بررسی و با تنظیمات اصلی کارخانه تطبیق دهد. توجه داشته باشید که هر شرکت سازنده خودرو فقط دستگاه دیاگ شرکت خود را پیشنهاد می‌کند.
البته اگر به صورت واقعی بررسی نماییم باید گفت، دستگاه دیاگ بیش از آنکه در تشخیص عیوب موتوری به کار بیاید، در تشخیص سلامت کیسه‌های هوا و سیستم ایمنی خودرو نظیر ترمزها، دارای کاربردی حیاتی است.
۳-تست آپشن و تجهیزات جانبی
• بررسی اصالت آپشن های خودرو
• تست سلامت آپشن ها
• بررسی لیست کامل آپشن ها
• کارشناسی خودروهای فول،نیمه فول وفول آپشن
• تست آپشن های داخل کابین
• آپشن های بیرونی خودرو
• آپشن های سیستم تعلیق وپایداری
• آپشن های رفاهی
• آپشن های مرتبط با ایمنی خودرو
کارشناسی این بخش کاملا به نوع و تجهیزات بکار رفته در آن بستگی دارد.
در خودروهای بالای 100 میلیون تومان آپشن‌ها و تجهیزات جانبی درصد بالایی از قیمت یک خودرو را رقم می‌زنند که این امر در تعیین قیمت خودروی دست دوم نیز تاثیر چشمگیری دارد. باور این نکته شاید سخت باشد که کار نکردن گرمکن شیش عقب در یک خودروی سوناتا، می‌تواند خریدار را از خرید چنین خودرویی منصرف نماید.
شما هم اگر اهمیت عملکرد آپشن‌هایی نظیر سنسور و دوربین دنده عقب، سیستم سرمایش و گرمایش، آینه بغل برقی، قفل مرکزی، سنسور باران، سانروف، گرمکن و سردکن صندلی، کمربند ایمنی، چراغ مه‌شکن، پرژکتور و …. را بررسی نمایید متوجه خواهید شد که حاضر نیستید صاحب خودرویی شوید که حتی یکی از آپشن‌های آن به درستی کار نمی‌کند.
تعداد زیاد آپشن‌ها و تجهیزات باعث شده تا تست تمام آنها از حوصله خیلی از کارشناسان خارج باشد. تست بعضی از این آپشن‌ها به طور مثال کیسه هوا بدون تجهیزات حرفه‌ای برای هیچ کارشناسی قابل انجام نیست. دستگاه‌های دیاگ پیشرفته این امکان را به کارشناسان خودرو می‌دهند تا در زمانی کوتاه تمام آپشن‌های داخلی و خارجی یک خودروی پیشرفته را تست کرده و از صحت عملکرد آن نیز مطلع شوند. ذکر این نکته قابل توجه است که خیلی از کارشناسان خودرو، آپشن‌ها را بصورت دستی تست می‌کنند اما وقتی یک آپشن توسط دستگاه دیاگ چک شود تمام بخش‌های اصلی و فرعی اعم از سیم‌کشی‌ها، کلیدها، سنسورها، پردازنده‌ها، عملگرها و تمامی تجهیزات درگیر با آن مورد بررسی قرار می‌گیرند و اگر هرکدام از آنها دچار نقص فنی باشند کارشناس متوجه مشکل سیستم خواهد شد.
۴-تست رانندگی
• تست رانندگی در شرایط ممکن برای اینکار
• بررسی شتابگیری اولیه
• صفحه کلاچ یا تورک کنورتور اتوماتیک
• صداهای سیستم انتقال قدرت یا تقه های گیربکس اتومات
• تست سرپلوس ها و بلبرینگ چرخ ها
• عملکرد تایرها هنگام ترمز،شتاب و پیچیدن
• کمک فنرها و تعادل خودرو
• تست ترمزها،بوستر،لنت،سیلندر ترمز و…
• دمای موتور پس از گرم شدن
• و چندین آیتم مهم وحیاتی دیگر
پس از طی تمام مراحل، به قسمت نهایی و حساس کارشناسی یک خودرو می‌رسیم. تست رانندگی (Drive Test) بازگو کننده میزان سلامت نسبی خودرو است. کارشناس در این قسمت باید در حین رانندگی تمام مواردی که در تست دیاگ دارای مشکل بوده‌اند را نیز بررسی نموده و مشکل را برای خریدار بازگو نماید.
در تست رانندگی مواردی از قبیل شتاب خودرو، عملکرد ترمزها، سیستم تعلیق، سیستم هیدرولیک فرمان، سیستم گیربکس در حالت دستی و اتومات، میزان بودن فرمان و ده ها نکته دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر می‌توان گفت تست رانندگی اصلی‌ترین بخش کارشناسی فنی هر خورویی است.
آیا خودرو صفر هم نیاز به کارشناسی دارد؟
در فرهنگ فعلی مردم ایران، استفاده از کارشناس خودرو برای بررسی وضعیت بدنه و موتور و آپشن خودروها، یک امر منطقی و معمول می باشد. جالب اینجاست که در سالهای اخیر، کارشناسی خودرو برای خودروهای صفر نیز، وارد مرحله الزام شده است.
گزارشاتی در زمینه عدم عملکرد سیستم ABS خودرو سوناتا YF صفر کیلومتر وجود دارد. پس ممکن است این اشکالات خطرات مالی و یا جانی به بار بیاورد. همچنین برای تطابق آپشن ها و آگاهی از اینکه خودرو در دسته های فول یا نیمه فول قرار دارند، نیازمند دانش بالایی در زمینه انواع خودرو است.
پس بهتر است در هنگام خرید خودرو صفر هم مواردی را چک کنید که بعد از خرید باعث متضرر شدن شما نشود:
بدنه را چک کنید
بارها مشاهده شده که خودرو پیش از دریافت خریدار، دچار تصادفات در بخش تحویل خودرو شده است و کارشناسان آن سعی در اصلاح بدنه با صافکاری و یا تعویض قطعه نموده اند. در مورد خودروهای خارجی هم این اتفاق در جابجایی خودرو بین کشتی و ساحل رخ می دهد.
بررسی شاسی خودرو
ضرب دیدگی شاسی یک خودرو به قدری به سلامت آن صدمه میزند که دیگر نمیتوان روی آن قیمت گذاری نمود و قیمت آن بر اساس توافق خریدار و فروشنده خواهد بود.
با تست رنگ دیجیتالی رنگ خودرو را بررسی کنید
بررسی رنگ شدگی خودرو با چشم و یا استفاده از آهنربا که استفاده از این دو مورد در دلالان قدیمی خودرو رواج بسیار دارد، دارای خطای بالایی هستند. پیشنهاد می شود از دستگاه های رنگ دیجیتال استفاده کنید تا بتوانید به دقت عمق رنگ را بسنجید. ایرادات بدنه خودرو در خودروهای صفر کیلومتر و مخصوصاً در نسخه های داخلی آنها مشاهده می شود.
کیلومتر خودرو، بسیار راحت عوض می شود
ممکن است شما خودرو را با 70 یا 80 کیلومتر مسافت طی شده ببینید، این در حالی است که ممکن است کیلومتر آن دستکاری شده باشد و بسیاری از دستگاه ها آن را به شما نگویند.
خیلی به نمایشگاه دار ها هم اعتماد نکنید
بارها پیش آمده که ایراداتی نظیر رنگ آمیزی سقف کیا سراتو هم از چشم نمایشگاه داران دور مانده باشد. پس خودتان کارشناسی رنگ کنید.
خرابی گیربکس، یک دردسر به تمام معناست
شاید در بعضی خودروها، ایراد گیربکس با هزینه های هنگفت قابل حل باشد، ولی در بعضی از خودروها که قطعات یدکی جزیی آنها موجود نیست، شاید هرگز قابل حل نباشد.
با توجه به این مسائل ذکر شده که تنها بخشی از اشکالات احتمالی خودروها هستند، می توانید به خطرناک بودن معامله خودرو بدون استفاده از تجربه یک کارشناس خودرو مجرب پی ببرید.