نحوه دریافت گواهینامه رانندگی + هزینه و مدارک لازم

قوانین راهنمایی و رانندگی و روند دریافت گواهینامه رانندگی از کشوری به کشوری متفاوت است. در ایران مهم‌ترین شرط برای دریافت گواهینامه رانندگی داشتن 18 سال تمام است. اگرچه مراحل دریافت این گواهینامه رانندگی کمتر دچار تغییر می شود اما هزینه های آن به نسبت تورم، هر ساله اندکی افزایش می یابد. این مقاله مراحل دریافت گواهینامه رانندگی، هزینه و مدارک مورد نیاز آن را بررسی خواهد کرد.

مراحل دریافت گواهینامه

• ثبت نام اولیه
• انجام معاینات پزشکی
• شرکت در 12 جلسه کلاس آموزش رانندگی
• صدور گواهی مهارت در انتهای جلسه دوازدهم
• صدور کاردکس
• شرکت در آزمون آیین نامه
• شرکت در آزمون عملی شهر
• دریافت رسید پستی بعد از قبولی در آزمون عملی شهر

چه گواهینامه ای بگیریم؟

گواهینامه برای رانندگی با خودروهای سبک با نام گواهینامه پایه 2 شناخته می‌شد و هنوز هم شاید بین مردم به همین نام مشهور باشد. اما چند سال پیش این نامگذاری تغییر کرد و این گواهینامه ب1 نامیده شد. تعدد گواهینامه‌ها در این مدل نامگذاری باعث شد که شیوه جدیدتری در دستور کار پلیس راهور قرار گیرد.

براساس نظام جدید صدور گواهینامه، تعداد گواهینامه‌های صادره از ۶ نوع به 3نوع پایه۱، پایه۲ و پایه۳ تبدیل شد و اعتبار گواهینامه‌ها تا سن ۶۵ سالگی ۱۰ سال، از ۶۵ تا ۷۵، 5سال و از ۷۰ سالگی 2سال است. گواهینامه «ب۱» معادل پایه ۳، گواهینامه «ب۲» معادل پایه ۲ و گواهینامه‌های «پ۱» و گروه «ت» معادل پایه یکم است که هنگام تعویض گواهینامه، معادل‌سازی می‌شود. پس با این حساب شما برای رانندگی با خودروهای سواری سبک باید به‌دنبال گواهینامه پایه 3 باشید.

چه آموزشگاهی برویم؟

آموزشگاه‌ های رانندگی تنها جایی است که برای گرفتن گواهینامه رانندگی خودروهای سواری‌ سبک (گواهینامه پایه 3) باید مراجعه کنید. خدمات این آموزشگاه‌ ها چندان تفاوت فاحشی با هم ندارند. هزینه‌های آنها هم یکی است، پس بهترین پیشنهاد انتخاب نزدیک‌ترین آموزشگاه به محل زندگی یا کار شماست. یادتان باشد که شما 2، 3 هفته‌ای باید به این آموزشگاه رفت‌وآمد داشته باشید، پس به سهل بودن رفت‌وآمدتان فکر کنید. اما قبل از رفتن، مدارک را آماده کنید تا دچار دردسر نشوید.

مطلب پیشنهادی: هزینه گواهینامه موتورسیکلت در سال 1401

معاینه و شرکت در کلاس‌های ت‍ئوری

برای رانندگی کردن باید از سلامت جسمانی برخوردار باشید. مخصوصا دید چشم‌های شما باید مشکلی نداشته باشد، برای همین هم در این مرحله شما را به یک پزشک معتمد نیروی انتظامی معرفی می‌کنند تا معاینه شوید. گروه خونی‌تان هم با انجام یک آزمایش باید مشخص و برگه آزمایشگاه به آموزشگاه تحویل داده شود. گام بعدی هم شرکت در کلاس‌‌های آموزشی تئوری است که شامل 8 جلسه 2 ساعته خواهد بود؛ 6 جلسه کلاس آشنایی با قوانین راهنمایی و رانندگی و 2 جلسه آموزش فنی اتومبیل.

حضور شما در این کلاس‌ها الزامی است. در صورت غیبت باید در کلاس‌های جایگزین شرکت کنید. در پایان هم یک آزمون اولیه توسط آموزشگاه از شما گرفته خواهد شد. قبولی شما در این آزمون شرط حضور در دوره‌های آموزشی عملی یا همان رانندگی با اتومبیل‌های آموزشی است. آزمون آیین‌نامه معمولا هفته‌ای یک‌بار برگزار می‌شود. اگر قبول نشدید بعد از گذشت یک هفته دوباره می‌توانید در آزمون شرکت کنید.

مطلب پیشنهادی: معاینه چشم برای گواهینامه رانندگی (شرایط و ضوابط)

رانندگی آموزشی در معابر شهری

در این مرحله باید در 10 تا 12 جلسه آموزش عملی رانندگی شرکت کنید. انتخاب ساعت‌های آموزش رانندگی کمی توافقی است، یعنی آموزشگاه وضعیت وقت‌های آزاد شما را درنظر می‌گیرد و البته شما هم باید در تعیین ساعت آموزش کمی انعطاف داشته باشید.

یکی از موارد تخلف در این مرحله این است که شما در کلاس آموزشی حضور نیابید و مربی هم کارت یا کارنامه شما را به شکل صوری مهر کند. اگر این اتفاق توسط اداره راهنمایی و رانندگی محرز شود، هم کارت مربیگری را باطل و هم آموزشگاه‌ را پلمب می‌کند. بنابراین شما و مربی رانندگی‌تان موظف هستید تمام ۱۲ جلسه رانندگی را حضور فیزیکی داشته باشید.

نکته بعدی هم این است که در طول کلاس‌های رانندگی، به هیچ عنوان با اتومبیل غیر از اتومبیل‌های مخصوص آموزشگاه، تمرین نکنید. اندازه کلاچ و به‌طور کلی، قلق هر خودرویی با دیگری متفاوت است. به همین علت این کار، کارایی آموزش شما را بسیار زیاد کاهش خواهد داد.

شرکت در آزمون‌های رانندگی

معمولا آموزشگاه‌ های رانندگی، پس از پایان جلسه‌ های آموزش عملی، یک آزمون داخلی توسط مربی از شما می‌گیرد تا اگر نیاز باشد برایتان باز هم کلاس آموزشی گذاشته شود. در گام بعدی برایتان وقتی تعیین می‌شود تا در آزمون نهایی که توسط یک افسر راهنمایی و رانندگی گرفته خواهد شد حضور یابید. قبل از آزمون عملی باید در آزمون نهایی تئوری حضور یابید. قبولی در این آزمون شرط حضور شما در آزمون عملی است.

معمولا شما باید 15دقیقه رانندگی کنید و مهارت‌تان را در این زمینه به افسر راهنمایی و رانندگی نشان دهید. اگر قبول شدید که هیچ، اما درصورت مردودی باید دوباره آموزش ببینید.

ممکن است بین آزمون‌هایتان هم وقفه بیفتد بنابراین یادتان باشد که معاینات پزشکی شما 6ماه، قبولی آیین‌نامه‌ تان 2سال و قبولی مهارت رانندگی‌تان فقط یک سال اعتبار دارند و بعد از این مدت باید این موارد را دوباره اخذ کنید.

مطلب پیشنهادی: نکات طلایی قبولی در آزمون راهنمایی و رانندگی

هزینه ثبت نام گواهینامه پایه سه رانندگی

کلاس‌های تئوری شما در ۱۶ ساعت برگزار می‌شود و در مجموع کلاس‌های تئوری شما هزینه‌ای معادل 224 هزار تومان خواهد بود.

کلاس‌های عملی شما مجموعا ۲۴ ساعت است. هر ساعت کلاس عملی گواهی نامه پایه سه بستگی به شهر محل سکونت دارد و در مجموع  هزینه کلاس‌های عملی شما حدود 2 میلیون تومان خواهد بود.

تا اینجا برای شرکت در کلاس تئوری و عملی تقریبا 2 مسلسون و 200  هزار تومان هزینه کرده‌اید.

مجموعا مبالغی در حدود ۳۰ هزار تومان نیز برای تمبر و غیره باید به حساب‌هایی به نام نیروی انتظامی و شهرداری واریز شود. در صورتی که هر کدام از آزمون‌های تئوری را مردود شدید مبلغی در حدود ۲۵۰۰ تومان پرداخت می‌کنید و برای ازمون عملی نیز مبلغی در حدود ۱۰ هزار تومان برای شرکت در آزمون مجدد از شما اخذ می‌گردد.

نرخ‌هایی که در مورد قیمت گواهینامه اعلام میشود بعضا تفاوت‌هایی دارد. حتی این نرخ‌ها شهر به شهر و آموزشگاه به آموزشگاه تغییر می‌کند. هنرجویانی هستند که با هزینه های کمتر یا بیشتر گواهینامه را اخذ می کنند.

البته کیفیت آموزشی در هر آموزشگاهی متغیر است و همچنین تعداد ساعاتی که هنرجویان باید برای اخذ گواهینامه بگذرانند نیز متفاوت است. متاسفانه سیستم یکپارچه برای قیمت گذاری وجود ندارد و شیوه‌های مختلف آموزشگاه‌ها ممکن است در نهایت هزینه ثبت نام گواهینامه را برای افراد بیش‌تر کند.

طبق آخرین اعلام راهور هزینه ثبت نام گواهینامه در شهر تهران و در سال ۱۴۰۱ مبلغ، 2.200.000 تومان است.

مدارک لازم برای گواهینامه پایه ۳ چیست؟

اگر حتی یک روز هم از ۱۸ سالگی شما گذشته باشد می‌توانید گواهی نامه بگیرید. اگر متقاضی خانم هستید برای ثبت نام کارت ملی و شناسنامه و کپی از پشت و روی کارت ملی و شناسنامه صفحه اول و در صورتی که توضیحات دارد از صفحه توضیحات. این مدارک کافیست تا ثبت نام شما انجام شود.

برای متقاضیان مرد باید وضعیت نظام وظیفه را نیز با ارائه مدرک روشن کنند. برخلاف تصور برخی افراد، متقاضیان مرد لازم نیست حتما گواهی پایان خدمت یا معافی داشته باشند. می‌توانند در صورتی که دانشجو و در حال تحصیل هستند، گواهی اشتغال به تحصیل بیاورند.

در صورتی که شناسنامه جدید دارید کارت ملی لازم نیست. ۸ قطعه عکس ۳ در ۴ هم لازم است. همین مدرک برای ثبت‌نام کافیست. پس از طی این مرحله باید به سراغ تکمیل پرونده پزشکی بروید.

تایید پزشک و چشم پزشک که در مراکز مربوط به ناجا انجام می‌شود برای تکمیل مدارک لازم است.

پرونده که تکمیل شد نوبت به پرداخت هزینه ثبت نام گواهینامه رانندگی می‌رسد. مبالغی که در ابتدا گفته شد برای کلاس‌های تئوری و عملی را پرداخت می‌کنید و کلاس‌های شما طبق برنامه آغاز می‌شود.

مدارک لازم برای گواهینامه پایه ۳ شرکت در آزمون اصلی

برای تشکیل کاردکس آزمون اصلی باید مجموعه‌ای از مدارک را تهیه کرده باشید. یک مرحله آزمون اولیه توسط مربی به صورت تئوری و یک مرحله آزمون عملی توسط مربی انجام می‌شود که برای شرکت در آزمون اصلی مدارک قبولی این دو آزمون مورد نیاز است.

مرحله بعدی در اختیار داشتن مدارک مربوط به گروه خونی است. اگر دارویی مصرف می‌کنید و یا بیماری خاصی دارید یا آلرژی دارید باید حتما قید شود. سپس باید

۴ فیش به اسم هنرجو به ۴ حساب بانک ملی واریز شود. مبالغی به شرح زیر:

دوازده هزار تومان به شماره حساب ۰۱۰۵۹۶۸۸۰۱۰۰۴ به نام شرکت پژوهش و توسعه ناجی برای خدمات الکترونیک گواهینامه

هفتصد و پنجاه تومان به شماره حساب ۳۱۱۱۰۰۰۰۴۸۰۰۶ به نام شهرداری برای تمبر گواهینامه رانندگی

هزار تومان به شماره حساب ۲۱۷۱۱۵۹۰۰۸۰۰۹ به نام نیروی انتظامی برای تمبر گواهینامه رانندگی

بیست هزار تومان به شماره حساب ۲۱۷۱۱۵۱۳۰۳۰۰۳ به نام نیروی انتظامی برای صدور گواهینامه رانندگی

به طور کلی هزینه گواهینامه رانندگی در صورتی که مدت زمان کلاس‌های جبرانی طولانی‌تر شود قطعا بیش‌تر خواهد شد. برای کاهش هزینه‌ها، کاری که از دست هنرجویان بر می‌آید آن است که سعی کنند در حداقل جلسات ممکن بهترین نتیجه را بگیرند.

این کار با شرکت در آزمون‌های آزمایشی به صورت اینترنتی امکان پذیر است که به این ترتیب فضای آزمون گواهینامه پایه ۳ برای شما تداعی می‎شود. پس از آنکه در آزمون اصلی قبول شدید و آزمون عملی را هم موفق پشت سر گذاشتید کار تمام است و گواهی نامه پایه ۳ در دستان شماست.

مطلب پیشنهادی: مدت اعتبار کاردکس گواهینامه رانندگی چقدر است؟

نکته‌هایی که باید بدانید:

گواهینامه‌ای که برای شما صادر می‌شود یک گواهینامه هوشمند است. در این گواهینامه‌ها، نوع وسیله رانندگی مشخص و علاوه بر مشخصات فردی، محدودیت‌های جسمی، گروه خونی و بیماری‌های خاص در چیپ الکترونیکی قرار می‌گیرد. این گواهینامه‌ها دارای چیپ‌های هوشمندی است که تمامی مشخصات فردی راننده مانند گروه خونی، بیماری‌های خاص، تخلفات و نمرات منفی در آن ثبت می‌شود. یعنی راننده تمام سوابق خود را در گواهینامه همواره همراه دارد و افسران راهنمایی و رانندگی تنها با کنترل گواهینامه یک راننده درخواهند یافت که او تا چه اندازه خلاف کرده یا مشخصاتش چیست.

دارندگان گواهینامه‌های پایه۳، در یک سال اول اجازه تردد در جاده‌های برون‌شهری و تردد در شب را ندارند.

در شرایط جدید برای افراد تا ۶۵ سال، گواهینامه‌ها با اعتبار ۱۰ ساله، بین ۶۵ تا ۷۰ سال با اعتبار ۵ ساله و بالای ۷۰ سال با اعتبار ۲ ساله صادر می‌شود.

برای دریافت گواهینامه پایه ۲ باید ۲ سال از صدور گواهینامه پایه ۳ شما گذشته باشد. این گواهینامه برای حداکثر بار ۶ تن و جابه‌جایی ۲۶سرنشین صادر می‌شود.

همچنین گواهینامه‌های پایه یک برای حمل بار بیش از ۶ تن یا جابه‌جایی افراد بیش از ۲۶ سرنشین و خودروهای سنگین صادر می‌شود. متقاضیان دریافت گواهینامه پایه یک باید حداقل ۲۵ سال سن داشته و ۲ سال نیز از زمان صدور گواهینامه پایه ۲ آنها گذشته باشد.

مطلب پیشنهادی: چگونه گواهینامه بین‌المللی رانندگی بگیریم؟