قولنامه خودرو و همه آنچه باید بدانید!
اولین چیزی که همیشه موقع خرید و فروش خودرو می تواند ما را کمی نگران کند بستن قولنامه است؛ می ترسیم که نکند قولنامه ای که می نویسم آنقدر محکم نباشد و طرف مقابل بخواهد کلاه برداری انجام دهد. تقریبا این حس و نگرانی با اکثر کسانی که خودرو دست دوم می خرند هست و شاید تا حدود زیادی درست فکر می کنند، از آنجایی که هر روز اخبار زیادی از کلاهبرداری ها می شنویم پس بهتر است که احتیاط بیشتری در بستن قولنامه هنگام خرید و فروش خودرو بکنیم. این مقاله هم دقیقا قصد دارد تا کمی از نگرانی های شما را به عنوان خریدار یا فروشنده خودرو با ارائه اطلاعاتی در خصوص قولنامه و نکات آن، کاهش دهد. با ما همراه باشید.
معمولا بعد از آنکه تمامی مراحل مربوط به خرید خودرو، مثل کارشناسی اولیه خودرو، اطلاع دقیق از ویژگی های فنی خودور و گرفتن خلافی و ... انجام شد، دو طرف اقدام به بستن قولنامه می کنند. تنظیم قولنامه یا مبایعه نامه نکات و جزئیاتی دارد که معمولا افراد به آن توجه کافی ندارند. برخلاف تصور بسیاری از افراد، حتی قولنامه‌ای که به‌صورت دستی روی یک تکه کاغذ نوشته می‌شود، وقتی طرفین قرارداد آن را امضا کنند، قانونی می‌شود و بر‌اساس شرایط و بند هایی که درآن قید کرده‌اید، می‌توانید طبق قرارداد عمل کرده یا آن را فسخ کنید. پس قولنامه را باید دقیق بنویسید، حتی اگر طرف دیگر معامله از دوستان یا آشنایان شما باشد.
اعتبار قولنامه در دادگاه چه قدر است؟
به طور کلی خوب است که کمی درباره اعتبار قولنامه بدانید؛ قولنامه خودرو یک برگه کاغذ است که با استفاده از کاربن در دو نسخه تهیه می شود. اصل قولنامه به خریدار و کپی آن به فروشنده داده می‌شود.این قولنامه مانند سایر قراردادهائی که طرفین برای انجام تعهدی تنظیم می کنند در دادگاه معتبر است و باید مفاد آن را اجرا کنند و به موجب آن می توان الزام (اجبار) طرفی را که از انجام تعهدش خودداری می کند را از دادگاه درخواست کرد.
به طور مثال اگر فروشنده از حضور در دفتر اسناد رسمی و انتقال رسمی ملک به خریدار خودداری کند خریدار می تواند از دادگاه صالح درخواست نماید تا او را برای به نام زدن سند در دفترخانه مجبور کند.اگر مالکین خودرو متعدد باشد و یکی از آنها عهده دار مذاکره با خریدار باشد حتماً باید ذیل قولنامه را همه مالکین امضاء نمایند، مگر این که به یک نفر وکالت در فروش بدهند که در این صورت وکیل از طرف همه مالکین قولنامه را امضا می نماید.
قولنامه خودرو چه ویژگی هایی دارد؟
در قولنامه خودرو مواردی از قبیل مشخصات کامل فروشنده و خریدار شامل مشخصات شناسنامه، آدرس محل سکونت و شماره تلفن ثبت می‌شود. همچنین در قولنامه خودرو لازم است تمامی مشخصات و جزئیات کارت شناسایی خودرو (مدل، نوع، تیپ، شماره پلاک شهربانی فعلی، شماره موتور و شماره شاسی) و وضعیت فنی خودرو قید شود.
در فرم‌های آماده قولنامه خودرو یک بند به نام شرایط معامله وجود دارد که در آن زمان حضور خریدار و فروشنده در مرکز تعویض پلاک، زمان سند زدن، زمان پرداخت وجه معامله و دیگر شرایط این خرید و فروش ذکر شده است. در این بند شما می‌توانید همه شروطتان را بگنجانید. توصیه ما این است که این شروط را در معامله قید کنید تا در صورت نیاز بتوانید معامله را فسخ کنید.
مشکلاتی که می تواند در قولنامه‌های خودرو به وجود بیاید.
پرونده‌های زیادی در مراجع قضایی مربوط به معامله خودرو هستند که نشان می دهند نکات زیادی هستند که باید در هنگام نوشتن قولنامه به آن ها توجه کنیم:
برخی از این مشکلات عبارتند از:
1- عدم ذکر الزام به انتقال سند که باعث می شود فروشنده سند خودرو را به نام خریدار ننماید.
2- الزام به این مورد که فروشنده ای که سند به نام او نیست، باید به شرایط مندرج در قولنامه متعهد باشد.
3- وجود شرایطی مشخص برای هنگامی که در مدارک خودرو ایرادی وجود داشته باشد.
4- الزام به پرداخت مبلغ خلافی خودرو، هنگامی که خودرو در اختیار فروشنده بوده است.
5- وجود شرط امکان فسخ معامله در هنگامی که خودرو دارای نقص فنی بوده و فروشنده آن را پنهان نموده است.
6- ثبت میزان دقیق مبلغ دریافتی از خریدار قبل از انتقال سند
7 ـ نداشتن سند مالکیت خودرو
8 ـ معاوضه به صورت سند به سند
راه‌های پیشگیری از بروز مشکلات قبل از بستن قولنامه
1ـ سعی کنید حتما در بنگاه‌های معتبر و دارای تابلو‌های اتحادیه و جواز کسب معامله خود را انجام دهید و قولنامه خود را تنظیم و امضا کنید. همچنین طرفین معامله می بایست یک نفر شاهد عادل همراه داشته باشند تا هنگام امضای قولنامه، حضور داشته باشند و قرار داد را به عنوان شاهد امضا کنند.
2- اطلاعات مربوط به طرفین قرارداد باید از روی مدارک شناسایی معتبر ثبت شود. مشخصات خودرو نیز باید از روی مدارک معتبر خودرو نوشته شود. همچنین یادتان باشد برای اطمینان، اطلاعات مربوط به خودرو که در مدارک خودرو نوشته‌شده است را حتما با خود خودرو مطابقت دهید تا مغایرتی وجود نداشته باشد.
3- تمام مدارک از قبیل اصل سند، کارت خودرو، کارت سوخت، گواهی عدم خلافی که تاریخ یک روز قبل از معامله را داشته باشد، تصویر قولنامه‌های قبلی، فرم وکالت تعویض پلاک، معاینه فنی به تاریخ یک روز قبل از معامله، هنگام تنظیم قرارداد مبایعه نامه، از فروشنده دریافت شده و به خریدار تحویل داده شود.
4- حداقل مبلغ یک میلیون تومان از کل مبلغ معامله تا اتمام مراحل معامله و تنظیم سند نزد خریدار باقی بماند.
5- فروشنده ملزم به صدور سند ظرف حداکثر 15 روز کاری پس از تنظیم مبایعه‌نامه است
6 ـ با توجه به اینکه همیشه گواهی عدم خلافی مربوط به 2 ماه گذشته است بهتر است مبلغ سه میلیون ریال همیشه نزد خریدار باقی بماند تا در صورت داشتن خلافی حداکثر تا دو ماه پس از معامله او از این مبلغ آن را پرداخت کند و مابقی را بدون چون وچرا به فروشنده مسترد کند یا اینکه اگر مبلغ بیش از آن بود فروشنده متعهد شود مابه التفاوت را به خریدار پرداخت کند.
7 ـ اگر خودرو قبلا اقساطی خریداری شده بود حتما برگه تسویه‌حساب را از فروشنده دریافت کنید و در مبایعه‌نامه هم قید کنید این خودرو قبلا به صورت اقساط از فروشنده فعلی خریداری شده است و همه مبالغ در مورد اقساط قبلی مربوط به اوست نه به شما.
8- قبل از نوشتن قولنامه خودرو حتما بیمه‌نامه خودرو را به دقت مشاهده کنید چرا که از اطلاعات بیمه نامه خودرو و تخفیف بیمه مشخص می شود که خودرو تصادف کرده است یا نه و یا چند بار تصادف کرده است. به این نکته توجه کنید که خودرویی که تصادف نکرده باشد دارای تخفیف خودرو است اما خودرویی که تصادف کرده باشد از تخفیف بیمه برخوردار نیست.
9ـ اگر خودروی خود را امانت برای فروش نزد بنگاه یا نمایشگاه می‌گذارید دقت کنید تاریخ و کیلومتر طی شده خودرو را هنگام تحویل خودرو به بنگاه رسید کنید و با مهر و امضای بنگاه نزد خود نگاه دارید.
10 ـ هنگام معاوضه دو خودرو همیشه دو قولنامه یا مبایعه‌نامه جدا برای این‌کار تنظیم کنید تا در صورت عدم انجام تعهدات یک طرف، طرف دیگر مشکلی نداشته باشد.
11- توجه کنید هنگام نوشتن قولنامه حتما از کاربن بین دو برگه قرارداد استفاده کنید و تمامی مواردی که باید در یک قولنامه ذکر شود را با دقت زیاد بررسی کنید. یادتان نرود در آخرین مرحله قولنامه و قبل از امضای طرفین کاربن را از بین دو نسخه بردارید تا طرفین بتوانند نسخه اصلی را امضا کنند.
12- لوازم و وسایل جانبی خودرو، سالم یا عدم سالم بودن آن را در قولنامه ذکر کنید.
13- تمامی شرط و بندهایی که دو طرف معامله در باره آن به توافق رسیده‌اند را در قولنامه ذکر کنید.
14- هزینه یا مبلغی را که برای خرید پرداخته می‌شود را در قولنامه بنویسید و ذکر کنید که چه مبلغی به‌صورت نقدی پرداخته می‌شود و چه مبلغی به صورت چک پرداخت می‌شود.
15- درصورتی که مبلغی به صورت چک پرداخت می‌شود، فراموش نکنید که باید تمامی جزئیات مربوط به چک، تعداد و تاریخ آن در قولنامه نوشته شود.
16- فراموش نکنید که این‌گونه سندها و قولنامه‌ها نباید خط خوردگی داشته باشند. اگر درهنگام نوشتن و پیش از امضا، قولنامه دچار خط خوردگی شود باید درانتها توضیحی مربوط به خط خوردگی و اینکه قبل از امضای طرفین خط خوردگی به وجود آمده است، نوشته شود و علاوه بر طرفین معامله ، شاهدان نیز باید یادداشت مربوط به علت خط خوردگی را امضا کنند.
17- هنگام تعویض پلاک اگر شما خریدار باشید، باید همراه فروشنده برای تعویض پلاک بروید و نباید از فروشنده وکالتی برای تعویض پلاک دریافت کنید . در صورتی که شخصی حق انجام معامله نداشته باشد وکالت نامه برای تعویض پلاک بی اعتبار است. کسانی هستند که حق انجام معامله ندارند و از ترفند دادن وکالت نامه و سوءاستفاده از بی‌اطلاعی خریدار از ممنوع المعامله بودنشان، کلاه برداری می کنند.
در ادامه دو نسخه از قولنامه خودرو را جهت دانلود قرار می دهیم که می توانید از آن برای قولنامه ماشین استفاده کنید.