قیمت و فروش خودرو در یک سال گذشته چه فراز و فرودهایی داشته است؟
صورت‌های مالی ارائه شده به بورس نشان می‌دهد سه خودروساز بزرگ کشور در نیمه نخست امسال، هم در تیراژ و هم در مبلغ فروش در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با کاهش مواجه شده‌اند.
بر این اساس، ایران خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در مجموع مبلغ ۱۳ هزار و ۳۶۶ میلیارد و ۸۵۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان طی شش ماه ابتدایی سال‌جاری فروش داشته‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، کاهشی ۱۴ درصدی را نشان می‌دهد. به عبارت بهتر، این سه خودروساز دو هزار و ۱۸۷ میلیارد و ۱۸۶ میلیون تومان کمتر از نیمه ابتدایی سال گذشته خودرو فروخته‌اند.
بنابر گزارش‌های منتشره در بورس، تعداد فروش خودروسازان در شش ماه نخست امسال ۳۳۸ هزار و ۵۸۸ دستگاه بوده که نسبت به نیمه ابتدایی سال گذشته کاهش ۲۶ درصدی معادل ۱۱۸ هزار و ۴۱۶ دستگاهی را نشان می‌دهد. همچنین میانگین قیمت خودروهای فروخته شده در شش ماه ابتدایی سال‌جاری، بیش از ۳۹ میلیون تومان بوده است. با این حساب، متوسط قیمت محصولات سه خودروساز بزرگ کشور طی نیمه ابتدایی امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، نزدیک به پنج میلیون تومان (حدودا ۱۵ درصد) بالا رفته است.
آمار منتشره اما چند نکته مهم دیگر را نیز در خود جای داده است. نخست اینکه با وجود افت شدید تیراژ، افزایش قیمت محصولات خودروسازان تا حدی اثر این موضوع را بر درآمد فروش آنها کاهش داده است. در واقع اگر خودروسازان قیمت محصولات خود را بالا نمی‌بردند، حالا با افتی بسیار بالاتر از ۱۴ درصد در فروش مواجه شده بودند و قطعا بحرانی شدیدتر گریبان آنها را می‌گرفت. نکته دیگر اینجاست که با وجود افزایش قیمت محصولات خودروسازان، این موضوع نتوانسته رشد شدید هزینه‌های تولید را پوشش دهد. متوسط قیمت خودروها تنها ۱۵ درصد بالا رفته، حال آنکه هزینه‌های تولید به‌شدت صعود کرده‌اند و تناسبی میان این دو به چشم نمی‌آید.
درست است که قیمت‌های حال‌حاضر خودروها بسیار بالاتر از نرخ‌های اعلامی در صورت‌های مالی‌شان است، اما آنها با دستور وزارت صنعت،معدن و تجارت مجبور شده‌اند محصولات خود را با قیمت‌های قدیم تحویل مشتریان (آنهایی که در طرح‌های پیش‌فروش سال‌های قبل خودروسازان شرکت کرده بودند)، تحویل بدهند. در واقع قیمت‌های اعلامی در صورت‌های مالی خودروسازان، نرخ‌های قدیم (پیش از مجوز وزارت صنعت برای قیمت‌گذاری در حاشیه بازار) هستند.
افت فروش و درآمد ایران‌خودرو
بنابر آماری که ایران‌خودرو به بورس ارائه کرده، این شرکت در ۶ ماه نخست امسال ۱۵۵ هزار و ۵۲۵ دستگاه انواع محصول را به فروش رسانده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهشی ۲۴ درصدی را به خود می‌بیند. به عبارت بهتر، ایران‌خودرو در نیمه ابتدایی امسال و در مقایسه با نیمسال نخست سال گذشته، ۴۹ هزار و ۱۹۱ دستگاه کمتر محصول فروخته است.براساس آمار منتشره اما آبی‌های جاده مخصوص تا پایان شهریور امسال بالغ بر هفت هزار و ۳۱۴ میلیارد و ۵۰۱ میلیون تومان درآمد از ناحیه فروش محصولات خود داشته‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۲/ ۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
ایران‌خودرویی‌ها در واقع حدود ۲۴۳ میلیارد تومان کمتر از نیمسال نخست سال گذشته از ناحیه فروش محصولات کسب درآمد کرده‌اند. با توجه به این آمار، میانگین قیمت محصولات ایران‌خودرو در نیمه ابتدایی سال جاری، حدود ۴۷ میلیون تومان بوده است. این در حالی است که متوسط قیمت محصولات این شرکت در نیمه ابتدایی سال گذشته عدد ۳۷ میلیون تومان را نشان می‌دهد؛ بنابراین میانگین قیمت محصولات ایران‌خودرو در شش ماه ابتدایی سال جاری و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۰ میلیون تومان معادل ۲/ ۲۱ درصد بالا رفته است.
در بین محصولات ایران‌خودرو، بالاترین قیمت نصیب سوزوکی گرندویتارا شده، چه آنکه آبی‌های جاده مخصوص آن را در نیمسال ابتدایی ۹۸، بیش از ۱۵۳ میلیون تومان به فروش رسانده‌اند، یعنی ۱۷ میلیون تومان بیش از ۶ ماه ابتدایی سال گذشته. در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، گروه پژو این شرکت با میانگین قیمت بیش از ۴۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در نیمه ابتدایی امسال فروش رفته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بالغ بر ۱۱ میلیون تومان رشد را نشان می‌دهد. آمار فروش پژوها نیز در ۶ماه ابتدایی امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته بیش از ۱۷ هزار دستگاه پایین آمده است.
ایران‌خودرویی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، بیش از ۱۷ هزار و ۶۰۰ دستگاه سمند با قیمتی حدودا ۳۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته‌اند که در مقایسه با سال گذشته، رشد ۱۳ میلیون تومانی را در قیمت و کاهش حدودا ۹ هزار دستگاهی را در فروش نشان می‌دهد. این خودروساز در فروش رانا آماری سه هزار و ۱۳۴ دستگاهی را طی نیمه ابتدایی امسال از خود به جا گذاشته و هر دستگاه از این محصول را نیز بیش از ۴۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان فروخته است؛ بنابراین فروش رانا در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، نزدیک به یک هزار و ۵۰۰ دستگاه افزایش یافته و قیمت آن نیز بیش از ۱۳ میلیون تومان بالا رفته است.
در مورد دنا نیز ایران‌خودرو آماری ۱۳ هزار و ۹۵۲ دستگاهی را در فروش از خود به جا گذاشته و این خودرو را با قیمتی بیش از ۵۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان فروخته است. این در حالی است که نسبت به نیمسال ابتدایی سال گذشته، فروش دنا افتی سه هزار و ۶۷۳ دستگاهی را نشان می‌دهد، اما قیمت آن حدود ۱۹ میلیون تومان بالا رفته است. اما ایران‌خودرویی‌ها در نیمسال ابتدایی ۹۸ تنها یک هزار و ۶۰۶ دستگاه تندر-۹۰ را با قیمت حدودا ۴۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به فروش رسانده‌اند که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، افت ۶ هزار و ۲۸۲ دستگاهی را در فروش و رشد حدودا ۳ میلیون تومانی قیمت را نشان می‌دهد.
سری هم اما به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو بزنیم. در این بین، هایما فروشی دو هزار و ۸۳۶ دستگاهی را از خود به جا گذاشته و هر دستگاه از این محصول چینی نیز کمتر از ۹۱ میلیون تومان فروخته شده است. با توجه به آمار مدت مشابه سال گذشته، فروش هایما بیش از پنج هزار دستگاه کاهش داشته، اما قیمت آن حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بالا رفته است. با توجه به این آمار، هایما کمترین رشد قیمت را در بین محصولات ایران‌خودرو به خود اختصاص داده است.
دانگ فنگ دیگر محصول چینی ایران‌خودرو نیز که طی سال جاری سه هزار و ۳۵۴ دستگاه فروش داشته و قیمت آن نیز کمتر از ۴۲ میلیون تومان بوده، در مقایسه با سال گذشته افت هفت هزار دستگاهی را در فروش تجربه کرده است. قیمت این محصول اما طی نیمسال ابتدایی ۹۸ و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تقریبا تغییری نکرده است. در نهایت اما ایران‌خودرویی‌ها چهار هزار و ۶۳۶ دستگاه پژو ۲۰۰۸ را نیز در شش ماه ابتدایی امسال به فروش رسانده‌اند که قیمت آن بیش از ۱۰۰ میلیون تومان بوده است. با این حساب، آبی‌های جاده مخصوص نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۶۰۲ دستگاه پژو ۲۰۰۸ کمتری فروخته‌اند، اما قیمت این محصول حدود ۴ میلیون تومان رشد را نشان می‌دهد.
سراتو رکورددار افزایش قیمت
به سایپا برویم و ببینیم اوضاع فروش در این شرکت طی نیمسال نخست سال جاری به چه شکل بوده است. نارنجی‌های جاده مخصوص در شش ماه ابتدایی سال جاری بالغ بر پنج هزار و ۷۴۰ میلیارد و ۱۹۶ میلیون تومان درآمد از ناحیه فروش ۱۷۹ هزار و ۲۴۲ دستگاه محصول داشته‌اند. با توجه به این آمار، درآمد فروش سایپا در نیمه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۷ درصد معادل ۳۹۰ میلیارد و ۱۶۲ میلیون تومان کاهش یافته و تعداد فروش این شرکت نیز ۹ درصد (بیش از ۱۷ هزار دستگاه) پایین آمده است. در نهایت، میانگین قیمت خودروهای سایپا در شش ماه ابتدایی سال جاری ۳۲ میلیون تومان بوده که نسبت به نیمه نخست سال گذشته افزایشی ۵/ ۱۸ درصدی معادل حدودا ۵ میلیون تومان را نشان می‌دهد.
در بین محصولات سایپا، این شرکت بیش از ۹۵ هزار دستگاه پراید را با قیمت ۲۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان فروخته که در مقایسه با نیمسال نخست سال گذشته، افزایش حدودا ۱۲ هزار دستگاهی را در فروش و رشد ۷ میلیون تومانی را در قیمت نشان می‌دهد.دیگر محصول سایپا یعنی تیبا، فروشی بیش از ۷۷ هزار دستگاه داشته و قیمت آن نیز حدود ۳۲ میلیون تومان بوده است، بنابراین در مقایسه با نیمسال نخست سال گذشته، تعداد فروش این محصول بیش از ۱۲ هزار دستگاه پایین آمده، اما قیمت آن حدود ۸ میلیون تومان افزایش را نشان می‌دهد.
سایپا اما در فروش سراتو آماری یک هزار و ۹۳۲ دستگاهی طی نیمسال ابتدایی ۹۸ از خود به جا گذاشته و این محصول را با قیمتی بیش از ۲۱۰ میلیون تومان فروخته است. با این حساب در مقایسه با نیمسال نخست سال گذشته، قیمت سراتو ۱۱۵ میلیون تومان رشد کرده اما فروش آن بیش از ۷ هزار دستگاه پایین آمده است. با توجه به این آمار، سراتو رکورددار رشد قیمت در میان خودروهای تولیدی طی نیمسال ابتدایی ۹۸ و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به حساب می‌آید. دیگر محصول سایپا یعنی آریو، فروشی ۶۳۴ دستگاهی با میانگین قیمت حدودا ۵۸ میلیون تومانی داشته است که نسبت به سال گذشته افتی بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ دستگاهی داشته و قیمت آن بیش از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بالا رفته است. همچنین چانگان نیز فروشی ۲ هزار و ۸۱۸ دستگاهی با قیمت بیش از ۱۰۱ میلیون تومان در نیمه ابتدایی سال جاری داشته است که نشان می‌دهد قیمت این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود ۳۶ میلیون تومان رشد کرده و رقم فروشش بیش از ۴هزار و ۷۰۰ دستگاه پایین آمده است.
ضرر پارس‌خودرو از رفتن رنو و برلیانس
طبق آمار ارائه شده به بورس توسط پارس‌خودرو، فروش این شرکت تنها ۳۱۲ میلیارد و ۱۵۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان محصول معادل ۳ هزار و ۸۲۱ دستگاه بوده است. با توجه به این آمار، تعداد فروش این شرکت در نیمسال ابتدایی ۹۸ و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۵/ ۹۳ درصد معادل ۵۲ هزار و ۱۰۵ دستگاه افت کرده است. این افت ناشی از خروج رنو و برلیانس از ایران به دلیل تحریم‌ها است.
درآمد فروش پارس خودرویی‌ها نیز در بازه زمانی تحت بررسی، افتی ۵/ ۸۸ درصدی معادل بیش از ۲ هزار و ۳۳۴ میلیارد تومان را نشان می‌دهد. میانگین قیمت محصولات این شرکت طی امسال، ۵۳ میلیون تومان بوده، یعنی ۱۲ درصد (معادل ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان) بالاتر از نیمه نخست سال گذشته. در بین محصولات پارس خودرو، فروش گروه رنو این شرکت ۳ هزار و ۵۳۷ دستگاه با قیمت حدودا ۴۸ میلیون تومان بوده که در مقایسه با نیمسال ابتدایی سال گذشته، افت تقریبا ۲۴ هزار دستگاهی را در فروش و رشد ۶ میلیون تومانی را در قیمت نشان می‌دهد.
پارس خودرویی‌ها همچنین ۱۶۶ دستگاه برلیانس را در نیمه ابتدایی سال جاری با قیمت بیش از ۴۶ میلیون تومان فروخته‌اند که از افت بیش از ۲۶ هزار و ۵۰۰ دستگاهی فروش و کاهش حدودا ۳ میلیون تومانی در قیمت حکایت دارد. در واقع پارس‌خودرویی‌ها برلیانس را در نیمه نخست امسال با قیمت کمتری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به فروش رسانده‌اند که این موضوع احتمالا با سیاست‌های دستوری وزارت صنعت، معدن و تجارت در قیمت‌گذاری خودروها در ارتباط است.
منبع: دنیای اقتصاد