مپ سنسور MAP Sensor چیست؟ عمر مفید مپ سنسور چقدر است؟

مپ سنسور یکی از قطعات داخلی خودرو است و در مجرای ورودی هوا به موتور قرار می گیرد و وظیفه گزارش دهی مقدار هوای مکش شده به ECU یا کامپیوتر خودرو را بر عهده دارد. در این مقاله قصد داریم در خصوص مپ سنسور اطلاعاتی را در اختیار شما قرار بدهیم و از وظایف، نحوه تست و عیب یابی آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

آشنایی با مپ سنسور

واژه MAP Sensor مخفف Manifold Absolute Pressure Sensor به معنای فشار مطلق منیفولد هوا است. این سنسور با سنسور خلاء منیفولد هوا فرق دارد و به جای سنجش خلا، میزان فشار (یا کمبود آن) در منیفولد هوا را می سنجد. وقتی موتور خاموش است فشار داخل منیفولد هوا با فشار هوای جو یکی است. وقتی موتور روشن می شود به خاطر بالا و پایین رفتن پیستون ها داخل منیفولد هوا خلاء ایجاد می شود و میزان باز بودن یا بسته بودن دریچه گاز مسیر ورود هوا را محدود می کند. وقتی پدال گاز تا انتها باز باشد (و موتور روشن باشد) خلاء منیفولد هوا تقریبا به صفر می رسد و فشار داخل آن تقریبا با فشار هوای بیرون مساوی می شود.

مپ سنسور به ایسیو ECU متصل است و گزارشات را به آن ارسال می کند، سنسور مپ با نام سنسور فشار منیفولد هوا نیز شناخته می شود. سنسور مپ یا سنسور فشار منیفولد هوا (Map Sensor) یکی از قطعاتی است که بطور کاملا مستقیم به ECU متصل می‌شود. وظیفه مپ سنسور در حقیقت گزارش میزان هوای مکش شده به ECU یا کامپیوتر خودرو است. این قطعه در مجرای ورودی هوا به موتور خودرو نصب می‌شود و با یک شلنگ به دریچه ورودی هوا در منیفولد هوا اتصال دارد.

ایسیو با استفاده از اطلاعات دریافتی از سنسور مپ، میزان باز و بسته بودن دریچه هوا را کنترل می‌کند. پس اگر مپ سنسور به درستی وظیفه خود را انجام ندهد خودرو از کار خواهد افتاد. چرا که ECU توانایی محاسبه میزان دقیق فشار هوا به داخل موتور را بدون اطلاعات مپ سنسور نخواهد داشت.

وظایف مپ سنسور

مپ سنسور با نصب در مجرای ورودی هوا به پیشرانه خودرو، فشار هوای وارد شده به دریچه ورودی را برای هر لحظه محاسبه و برای ECU ارسال می‌کند. ECU اطلاعات دریافتی از مپ سنسور را با آیتم‌هایی چون شرایط جاده، آب و هوا، سرعت حرکت و مواردی مانند اینها هماهنگ می‌کند و بر اساس آنها به مدیریت دریچه ورود هوا می‌پردازد.

یکی از دلایلی که وقتی پدال گاز را می‌فشارید هوای بیشتری وارد موتور خودرو می‌شود همین سنسور فشار منیفولد هوا و اطلاعات ارسالی از سوی آن به کامپیوتر خودروست. البته دقت کنید که عملکرد این قطعه در خودروهای مجهز به توربوشارژر و سوپرشارژر پیچیدگی‌های بیشتری دارد. زیرا هنگامی که توربو در حال ایجاد بوست است ممکن است فشار داخل منیفولد مثبت باشد اما مپ سنسور اهمیتی به آن نمی‌دهد زیرا تنها قدر مطلق فشار را اندازه می‌گیرد.

علائم ناشی از خرابی مپ سنسور

به طور کلی نمیتوان عمر مفید مپ سنسور را به طور دقیق بیان کرد اما بهتر است هر 40 هزار کیلومتر نسبت به چک کردن و یا تمیز کردن آن اقدام کنید. هر چیزی که توانایی سنجش تغییرات فشار توسط مپ سنسور را مختل کند در نسبت سوخت و هوا و تایمینگ جرقه تاثیر می گذارد. مشکلاتی از قبیل نشتی خلا در منیفولد هوا، مشکل در سیم کشی سنسور یا خرابی شیلنگ خلا متصل به منیفولد از جمله موارد قابل ذکر هستند.

از جمله علائم خرابی مپ سنسور عبارتند از ریپ زدن، لرزش در حالت آیدل، غنی بودن سوخت (بنزین بیش از حد نرمال) که باعث دوده گرفتن سر شمع ها می شود، ناک زدن به خاطر آوانس بیش از حد جرقه یا فقیر بودن سوخت (هوا بیش از حد نرمال) و کاهش قدرت یا افزایش مصرف سوخت به خاطر ریتارد جرقه و غنی بودن بیش از حد سوخت.

نشتی خلا در منیفولد باعث افت خلا داخل آن شده و باعث می شود مپ سنسور اطلاعات اشتباه به ECU بفرستد و میزان بار موتور را بیش از حد نرمال تصور کند. (مثلا اینطور استنباط کند که کم بودن خلا به خاطر باز شدن زیاد دریچه گاز است). در این حالت ECU سعی می کند با غنی کردن سوخت و ریتارد کردن جرقه آن را جبران کند که باعث کاهش قدرت، افزایش مصرف و آلایندگی می شود.

مپ سنسور سالم هنگامی که سوییچ باز می شود باید قبل از روشن شدن موتور فشار هوای محیط را نشان دهد. این مقدار باید توسط دستگاه دیاگ خوانده شود و با فشار واقعی جو مقایسه شود. برای پیدا کردن فشار جو از سایتهای مربوط به هواشناسی یا کانالهای هواشناسی محلی کمک بگیرید. باید از عدم نشتی شیلنگ خلا مپ سنسور مطلع شوید. با پمپ خلا می توان از عدم نشتی خود سنسور اطمینان حاصل کرد. سنسور باید خلا را حفظ کند و در صورت نشتی باید تعویض شود. در صورت خرابی مپ سنسور چراغ چک روشن شده و کد خطا با عنوان DTC ثبت می شود. کدهای DTC با حروفی که از P0105 شروع می شود و تا P0109 را شامل می شود نشانه خطا در مدار مپ سنسور هستند.

تست سنسور مپ سنسور

البته تست سنسور مپ با خودرو و تست سنسور مپ بدون دستگاه دیاگ نیز از روی برخی نشانه‌ها از جمله ریپ زدن خودرو و به اصطلاح سه کار کردن آن، لرزش موتور در حالت‌های طبیعی عملکردی، کاهش یکباره قدرت موتور ماشین، دوده گرفتن سر شمع‌ها و در نهایت افزایش یکباره مصرف سوخت صورت می‌پذیرد. همچنین باید توجه داشت برای شستشوی سنسور مپ نباید آن را دستکاری کنید و نوک سنسور باید رو به پایین باشد. برای این کار تنها اسپری ماده شستشو کافی خواهد بود. علاوه بر اینها کارکرد بالای این قطعه و یا ورود آب به آن می‌تواند عمر مفید مپ سنسور را کاهش بدهد.

عیب یابی مپ سنسور

مشکلات فراوانی در اثر خرابی یا معیوب بودن مپ سنسور ممکن است برای خودرو پیش بیاید که شامل موارد زیر است:

ریپ زدن و سه کار کردن خودرو

لرزش خودرو در حالت های نرمال

دوده گرفتن سر شمع ها

کاهش قدرت موتور به صورت ناگهانی

افزایش مصرف سوخت

بطور کلی هرگاه که مپ سنسور نتواند به درستی میزان فشار هوای داخل و فشار هوای بیرون را محاسبه نماید، ECU نیز نخواهد توانست موقعیت دقیق دریچه های ورودی هوا به موتور را تنظیم و کنترل نماید. به همین علت ممکن است که خودرو در هنگامی که نیاز به هوای بیشتری داشته باشد، ECU دریچه های هوا را ببندد و باعث ریپ زدن و کار کردن مشکل دار موتور خودرو گردد. عیب یابی این قطعه با استفاده از دیاگ زدن خودرو انجام می گردد. به این صورت که کارکرد و میزان باز و بسته بودن دریچه هوا و فشار محاسبه شده از سوی مپ سنسور را با یکدیگر مقایسه کرده و اگر از استاندارد مربوطه برخوردار نباشد، نشانی از معیوب بودن این قطعه خواهد بود.