انواع صداهای لنت ترمز و راه های حذف آن

لنت ترمز از قطعات مصرفی است که با تمام شدن آن باید تعویض شود. و چون با مهم ترین قطعه ایمنی خودرو یعنی ترمز در ارتباط است از اهمیت فوق العاده ای بر خوردار است. اما غیر از بخش ترمزگیری، دلیل برخی از صداهای خودرو مثل جیغ کشیدن هنگام ترمز نیز ناشی از لنت خودرو است. اگرچه هر صدایی که از ترمز خودرو شنیده می‌شود لزوما نشانه بدی نیست ولی نباید نسبت به انواع صدای لنت ترمز خودرو که می‌شنویم بی‌توجه باشیم زیرا بعضی صداها بسیار آزاردهنده و گاها خطرآفرین هستند. این صدا می‌تواند به‌صورت مداوم باشد و یا تنها زمانی که ترمز را فشار می‌دهید صدا ایجاد شود. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع صداهایی که به لنت ترمز خودرو مربوط می شود، دلایل آن و راه های برطرف کردن آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

انواع صدای لنت ترمز

صدای سوت تقریبا شایع‌ترین صدایی است که از ترمز خودروها شنیده می شود. اگر جنس ترمز خوب است یا به تازگی لنت‌ها را تعویض کرده‌اید پس احتمالا دلیل آن، جا نیفتادن لنت بر روی دیسک است. بهتر است در سرعت ۵۰ کیلومتر چند بار ترمز نرم بزنید و از ترمز گرفتن شدن شدید خودداری کنید. با این‌کار معمولا مشکل به مرور رفع می‌شود. اگر صدای ترمز شدید و شبیه صدای خراشیده شدن آهن بود باید در سریع‌ترین زمان لنت تعویض شود تا از آسیب بیشتر به دیسک جلوگیری به‌‌عمل آید. شنیدن این صدا به‌صورت خفیف گویای این موضوع است که لنت در حال تمام شدن است و احتمالا قسمت فلزی لنت به‌صورت جزئی با دیسک تماس پیدا می‌کند. اگر هم دیسک بر اثر سایش لبه‌دار شد، با تراش لبه دیسک صدا قطع می‌شود.

راهکارهای رفع صدای لنت ترمز

علت اصلی ایجاد صدا در ترمز خودرو وجود ارتعاش است. در سیستم ترمز دیسکی این ارتعاش می‌تواند بین لنت و دیسک، لنت و کلیپر، کلیپر و متعلقات آن به وجود آید. ولی در سیستم ترمز کاسه‌ای این ارتعاشات غالبا بین کفشک و کاسه ایجاد می‌شود. در ادامه ۱۰ کاری که برای حذف صداهای ترمز می‌توانید انجام دهید را می‌خوانید:

۱. هنگام ترمز زدن به دقت گوش کنید که صدا از لنت‌ها به گوش می‌رسد یا خیر. برای اطمینان بیشتر لنت‌ها را از نظر مقدار باقی مانده و شل نبودن بررسی کنید.

۲. در انتخاب نوع لنت دقت کنید و از لنت‌های با‌ کیفیت استفاده کنید.

۳. اگر لنت‌ها در جای خود به درستی نصب شده‌اند و از کیفیت آن‌ها نیز مطمئن هستید ولی همچنان صدا می‌دهند یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید این است که لنت‌ها را خارج کنید و پشت آن‌ها Shim نصب کنید. در حقیقت Shimها برای جلوگیری از ارتعاش بین لنت و کلیپر استفاده می‌شوند.

۴. تمام اجزای ترمز مانند گیره‌ها، پین‌ها و فنرها که بر اثر فشار و یا دمای بالا و یا کارکرد زیاد کیفیت خود را از دست داده‌اند یا شل شده‌اند باید تعویض شوند.

۵. سالم بودن کلیپر باید به دقت بررسی شود. تمیز کردن و روغن کاری متعلقات کلیپر به حذف یا کاهش صدا و ارتعاشات کمک می‌کند. در صورتی که کلیپر کهنه و فرسوده است تنها راه‌حل ، تعویض آن است.

۶. تمام اجزای ترمز باید از نظر لقی مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز تعویض شود.

۷. دیسک‌ها را از نظر کثیف بودن یا زنگ‌زدگی بررسی کنید. در صورتی که خودرو برای مدت طولانی بدون استفاده قرار گیرد ممکن است دیسک‌ها زنگ بزنند.

۸. در بعضی موارد سمباده زدن سطح لنت و بستن مجدد آن در قطع یا کاهش صدا تأثیر دارد.

۹. در صورتی که لنت و دیسک بیش از اندازه شیاردار شده‌اند باید تعویض شوند.

۱۰. در هربار تعویض لنت گیره نگهدارنده آن را نیز تعویض کنید.

تاثیر نوع لنت ترمز بر ایجاد صدا

تنوع بسیار نوع لنت و ترکیبات موجود در آن، تاثیر قابل توجهی بر صدای تولیدی لنت می گذارد. در ذیل به بعضی از پارامترهای مربوط به آن اشاره می شود:

لنت های نیمه فلزی: معمولاً باعث ایجاد صدا می شوند که این مسئله به دلیل سختی بیشتر آنها نسبت به لنت های غیر آزبستی است. ترکیبات فلزی این نوع لنت ها، هنگام ترمزگیری و سایش فلز به فلز باعث ایجاد صدای جیغ می شود.

مقدار Fillerها و Binderها در ماده اصطکاکی لنت تفاوت چشمگیری در میزان صدای جیغ تولیدی از لنت های جلو یا عقب ایجاد می کند. در این حالت افزودن اجزایی نظیر گرافیت،کربن و ترکیبات بهبود دهنده لاستیکی می تواند باعث کاهش صدای لنت شود. اضافه کردن برنج می تواند باعث رفع ارتعاشات و همچنین تمیزکاری دیسک و یا کاسه چرخ شود.

شکل هندسی لنت نیز می تواند بر میزان صدای تولیدی موثر باشد. لنتی با گوشه های پخ خورده می تواند روی دیسک ترمز، بدون ایجاد ارتعاش بلغزد. همچنین لنت های چاک دار باعث تغییر فرکانس لنت های مرتعش می شوند.

بعضی لنت ها پوششی ویژه دارند که به سطح دیسک منتقل می شود. این پوشش ها باعث ایجاد یک نوع فیلم روی دیسک می شوند که ارتعاش و صدا را کاهش می دهد.

صدای جیغ ترمز عقب اغلب به دلیل انباشته شدن گرد لنت و ... بین لنت ها و کاسه چرخ تولید می شود. برای حل این مشکل، گرد و غبار ناشی از لنت ترمز را از روی کفشک ها و صفحه پشت بند لنت و اجزای مربوطه پاک کنید.

مطلب پیشنهادی: در صورت ترمز بریدن چگونه خودرو را کنترل کنیم؟

تاثیر دیفرانسیل جلو یا دیفرانسیل عقب بودن خودرو بر صدای ترمز

خودروهای دیفرانسیل جلو یا عقب به علت وجود تفاوت اساسی در سیستم های انتقال قدرتشان، بر عملکرد سیستم های ترمزی خود تاثیر می گذارند.

1- در طراحی، اجزای سیستم ترمزی در خودروهای دیفرانسیل جلو کوچکتر و دارای جرم کمتری هستند لذا دمپینگ موثری روی سطح نویز اولیه نخواهند داشت؛ در حالی که اجزای سیستم ترمزی در خودروهای دیفرانسیل عقب به دلیل داشتن اجزای سنگین تر نظیر تعلیق، Spindle و فریم های بزرگ، نویز اولیه را جذب می کنند.

2- در خودروهای دیفرانسیل جلو بخش عمده عمل ترمزگیری توسط ترمزهای جلو و بخش کمتری از آن توسط ترمزهای عقب انجام می شود؛ در حالی که این قضیه در خودروهای دیفرانسیل عقب حالت ضعیفتری دارد. به این دلیل دمای عملکرد در خودروهای دیفرانسیل جلو بسیار بالاتر است که نتیجه آن، افزایش درصد شیشه ای شدن و همچنین افزایش صدای جیغ لنت در لنت های ترمز جلوست.

ارتباط نوع صدای ترمز و نوع عیب

ترمزها بازه های متفاوتی از صدا را هنگام ترمزگیری یا رها کردن ترمز تولید می کنند. عملکرد مواد مصرفی در لنت ها که به منظور اتلاف انرژی مورد استفاده قرار می گیرند، با ایجاد نویز و حرارت همراه است. در نتیجه صدای جیغِ گاه و بیگاه ممکن است عادی باشد که علت آن سرما، گرما، رطوبت، برف، گِل، نمک و ... است. به عبارت دیگر جیغ گاه و بیگاه همیشه به مفهوم وجود مشکل و یا کاهش اثر ترمز نیست. به یاد داشته باشید که بعضی صداها طبیعی اند و رفع آنها به هیچ ترمیم و یا تعمیری نیاز ندارد، نظیر:

1- صدای جیغ

هنگامی که ترمزها سرد هستند و معمولاً در صبحگاه شنیده می شود. این صدا طبیعی است و به هیچ سرویسی نیاز ندارد. به این پدیده Morning Sickness نیز می گویند. گاهی اوقات صدای جیغ تولیدی نشانگر نیاز خودرو به لنت ترمز جدید است.

2- صدای جیغ بلند ممتد

وقتی خودرو در حال حرکت است و ترمز گرفته می شود یا حتی زمانی که ترمز گیری انجام نمی پذیرد، شنیده می شود. این صدا هنگامی که نشانه روی لنت ترمز با دیسک تماس پیدا می کند، تولید می شود و نشان می دهد که لنت تمام شده است و باید تعویض شود.

همچنین هر سیستم ترمزی می تواند در دفعات زیاد ترمز گیری در ترافیک های سنگین یا جاده های پر فراز و نشیب، نویز تولید کند. در چنین شرایطی، دمای دیسک و لنت بسیار بالا می رود. در این دما جیغ ترمز به علت تغییرات متالورژیکی است که در سطح دیسک و یا لنت اتفاق می افتد که علت آن نیز ایجاد یک سطح سخت با عمق کم روی سطح لنت و یا دیسک است.

3- صدای ناله در طول توقف

این صدا معمولاً به دلیل لعابی یا شیشه ای شدن سطح دیسک به واسطه ترمزهای سنگین و متوالی تولید می شود و برای رفع آن باید لنت ها تعویض شوند و سطح دیسک دوباره پرداخت گردد.

4- صدای نویز

فقط یک بار هنگام ترمزگیری از سیستم تعلیق جلو شنیده می شود. این صدا نتیجه جابه جایی و حرکت لنت ها در جهت دوران دیسک است و اگر پدال ترمز محکم فشرده شود، احتمال تولید صدا کمتر می شود. برای رفع این عیب باید از نصب صحیح لنت ها، گیره ها و Shimها مطمئن شویم.

5- نویز چندگانه

فقط یک بار بعد از روشن کردن موتور شنیده می شود. این صدا مربوط به سیستم خودآزمای ترمز ABS است و به هیچ گونه سرویس و تعمیری نیاز ندارد. سیستم ترمز ABS دارای یک بخش خودآزماست که در بعضی مدل ها پس از روشن شدن خودرو و با اولین ترمزگیری و در برخی دیگر بعد از آن که سرعت خودرو برای اولین بار به حد معینی رسید، عمل می کند.

مطلب پیشنهادی: نکاتی برای افزایش طول عمر لنت ترمز